24.11.2022
Autor: Lukasz Morawski
3-7

Batman i Spider-Man. Czy bajki z superbohaterami to rozrywka dla dzieci?

Superbohaterowie nie są już wyłącznie domeną komiksów. Postacie takie jak Batman czy Spider-Man, zawładnąwszy popkulturą, zyskują coraz większe zainteresowanie u różnych grup odbiorców – również u dzieci. Nie ma w tym nic złego, ale istotne jest to, w jaki sposób rozmawiać z najmłodszymi o herosach w pelerynach i jak dobierać odpowiednie treści do ich wieku.

Batman i Spider-Man. Czy bajki z superbohaterami to rozrywka dla dzieci?

Przez lata słyszałem, że „komiksy to bajeczki dla dzieci”… ale moje zbiory całkowicie temu przeczą. Ostatnio skrupulatnie przyjrzałem się tytułom ze swojej kolekcji: niezwykle brutalnemu „Punisherowi” Gartha Ennisa, zahaczającemu o body horror „Nieśmiertelnemu Hulkowi” Ala Ewinga czy filozoficznemu „Sandmanowi” autorstwa Neila Gaimana.

Szybko stwierdziłem, że w mojej domowej biblioteczce znajduje się wyłącznie JEDEN komiks superbohaterski stworzony z myślą o najmłodszych czytelnikach. Zdecydowanie nie chciałbym być więc rodzicem wręczającym swojemu dziecku kupiony na chybił trafił zeszyt. Albo film czy grę. Rozpoznawalna z billboardów i reklam postać pozytywnego herosa to zdecydowanie za mało, jak na rekomendację.

Superbohaterowie dla dzieci? To jest możliwe!

Tym wspomnianym pojedynczym komiksem jest niezwykle uroczy album „DC Liga Super-Pets. Wielka psota”. Dzieło Heatha Corsona opowiada o niesamowitych przygodach gadających zwierzaków – pupili członków Ligi Sprawiedliwości – o nadnaturalnych zdolnościach.

Komiks DC Liga Super-Pets. Wielka psota

Komiks DC Liga Super-Pets. Wielka psota

W dalszym ciągu mamy tutaj do czynienia z epicką walką ze złem, jednakże została ona przedstawiona w bardzo zachowawczy sposób. Nie ma w „Wielkiej psocie” epatowania przemocą, a postacie porozumiewają się prostym i ugrzecznionym językiem. To zdecydowanie jedna z ciekawszych pozycji dla dzieci zainteresowanych tą tematyką.

Warto dodać, że dzieło Corsona jest kontynuacją filmu „DC Liga Super-Pets”, który idealnie nadaje się do oglądania z dziećmi. W kinowej produkcji i komiksie pojawia się też m.in. ugrzeczniona wersja Batmana będącego jednym z popularniejszych herosów w historii popkultury – oczywiście obok Supermana i Spider-Mana. Praktycznie „każdy” (no dobra, nie mam, jak tego zmierzyć…) zna tę postać, a przynajmniej kojarzy jej charakterystyczny logotyp z nietoperzem. Nawet nie tyle z komiksów i filmów, ile chociażby ze śpioszków dla niemowlaków, strojów na bale przebierańców organizowane w przedszkolach czy innych akcesoriów przygotowanych dla dzieci. Z jednej strony jest to bardzo urocze, ale z drugiej…

Od superbohaterów nie da się uciec – i nie trzeba

Należy pamiętać, że na dobrą sprawę Batman nie jest bohaterem godnym naśladowania, odznacza się rozchwianą psychiką, a do tego bywa po prostu brutalny. Co prawda Mroczny Rycerz z zasady stroni od zabijania swoich oponentów, gdyż nie popiera tak radykalnych rozwiązań (zamiast tego ogłusza wrogów i wysyła ich do zamkniętego zakładu w Arkham), niemniej złoczyńcy, którzy na niego trafiają, raczej długo pamiętają potem to spotkanie. Jak łatwo zauważyć, takie motywy zdecydowanie nie są przeznaczone dla oczu i uszu dzieci. Nie oznacza to jednak, że pociechy powinno się „izolować” od Człowieka Nietoperza i innych jemu podobnych herosów.

W opowieściach superbohaterskich liczy się przede wszystkim idea, jaka owym bohaterom przyświeca – a przynajmniej dla mnie tak jest. To właśnie przesłanie płynące z historii powinno docierać do najmłodszych odbiorców. W chwili, gdy piszę ten tekst, mój syn ma niecałe cztery lata i już teraz potrafi wymienić członków Avengers. Czy to oznacza, że oglądał wszystkie produkcje z Filmowego Uniwersum Marvela? Nie. I zbyt prędko to nie nastąpi, ponieważ nie chcę, aby tak szybko zaczął oglądać intensywną akcję na ekranie.

LEGO Marvel's Avengers

LEGO Marvel’s Avengers

Chwila. To skoro nie widział żadnego filmu o superbohaterach ani nie grał w gry, to dlaczego jest wielkim fanem Spider-Mana? Otóż to zasługa producentów zabawek lub kolorowanek, dzięki którym dziecko już na wczesnym etapie rozwoju może zapoznać się z kultowymi herosami w pelerynach. Na rodzicach z kolei spoczywa obowiązek, żeby pomóc swoim pociechom osadzić dane postacie w odpowiednim kontekście. Udajemy, że syn biega po suficie niczym Peter Parker, i razem ratujemy świat przed zagrożeniem. Niekoniecznie musi to być walka na pięści – najbardziej cieszy go, gdy wyciągniemy ludzi z pożaru czy wzywamy fikcyjną karetkę.

Superbohaterowie są właśnie tą ideą pomagającą najmłodszym zrozumieć, w jaki sposób funkcjonuje nasz świat i jakich wartości powinniśmy się trzymać. Dlatego też paradoksalnie najlepszymi dziełami o superbohaterach nie są produkcje stworzone przez Marvela i DC, tylko te wykreowane przez innych artystów, którzy nie tylko próbują nauczyć dzieci czegoś dobrego, ale także nie zapominają o świetnej rozrywce. Dobry przykład stanowi tutaj chociażby serial animowany „Pidżamersi” – trójka bohaterów posiadających supermoce walczy w nim co noc z niejakim Romeo. Nie ma tutaj jednak przemocy ani wymiany ciosów – jest za to kreatywność i dążenie do sprytnego pokrzyżowania planów złośliwego dzieciaka.

Gry i seriale superbohaterskie dla dzieci

Dobrym przykładem „superbohaterstwa” jest również uwielbiany przez najmłodszych „Psi patrol”. Wcale się temu nie dziwię, ponieważ to właśnie ta produkcja przez wiele miesięcy dostarczała najwięcej frajdy mojemu synowi i to dzięki niej uczył się, na czym polega współpraca oraz w jaki sposób można pomagać potrzebującym.

Jeśli natomiast chcecie polecić swoim pociechom coś stricte odwołującego się do popularnego uniwersum Marvela, to na pewno warto mieć na uwadze takie produkcje jak „Spidey i super kumple” czy „Przygody superbohaterów”, w których zarówno warstwa wizualna, jak i fabuła zostały przedstawione w taki sposób, żeby dzieci nie obcowały z niedostosowanymi do nich treściami. Każdy z odcinków obu animacji oferuje również jakiś prosty morał.

Nie zapominajmy też o grach wideo, ponieważ te także pełnią ważną funkcję w wychowaniu dzieci – naturalnie pod warunkiem, że odpowiednio dobieramy produkcje. Podobnie jak w przypadku komiksów czy filmów tutaj również mamy do czynienia głównie z dziełami dla dorosłych lub nastolatków. Sytuację ratuje zespół Traveller’s Tales, który od lat wypuszcza do sprzedaży gry z serii Lego.

Producent tworzy także oficjalne produkcje oparte o światy z komiksów czy filmów Marvela i DC, co zaowocowało takimi projektami jak Lego Batman 3: Poza Gotham lub Lego Superzłoczyńcy DC. Jednakże nawet i tutaj traficie na elementy przemocy i nieco straszniejsze sytuacje, które mogą wzbudzić lęk u przedszkolaka. Oba tytuły otrzymały kategorię wiekową PEGI 7. Warto zwracać na to uwagę podczas wyboru gry wideo, bo w ten sposób będziecie mieć większą pewność, że kupicie produkt odpowiedni dla waszej pociechy. A jeśli zastanawiacie się, jakie dzieła studia Traveller’s Tales są godne uwagi, to koniecznie sprawdźcie nasz artykuł o najlepszych grach z serii Lego.

Najlepsze gry LEGO - LEGO City Undercover

Najlepsze gry LEGO – LEGO City Undercover

Wartościowa rozrywka, na którą trzeba uważać

Jak widać, w trakcie zaznajamiania dzieci ze światem superbohaterów trzeba bardzo uważać, co podtykamy pod nos swoim pociechom. Zdecydowanie ograniczyłbym dostęp do treści kierowanych do starszej młodzieży czy wręcz dorosłych i skrupulatnie patrzył na ograniczenia wiekowe. Są one natomiast wyłącznie wskazówką – najlepiej osobiście zapoznać się z wybraną produkcją, żeby stwierdzić, czy przedstawiona w niej historia lub wydarzenia nie zawierają zbyt drastycznych i strasznych elementów.

Na pewno nie sugerujcie się tym, że skoro kupujecie worek na kapcie do przedszkola z wizerunkiem Spider-Mana, to jest to postać z „bajki dla dzieci”. Mimo to zachęcam do pielęgnowania u swoich pociech wartości, jakie niosą ze sobą Człowiek Pająk, Batman, Superman i reszta ekipy. Bo wbrew pozorom nie są to wyłącznie opowieści o efektownej walce ze złem – trzeba tylko chcieć wyłuskać z nich coś więcej, co z pewnością pomoże w rozwoju emocjonalnym waszych dzieci.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.